Αστρονομία, διάστημα και φεμινισμός
Όταν σκέφτεστε το ταξίδι της ανθρωπότητας στο διάστημα σας έρχονται στο μυαλό πράγματα όπως “λευκό προνόμιο” και ποσόστωση”; Εάν όχι τότε έχετε πολλά να μάθετε από αυτό το φεμινιστικό συνέδριο αστρονομίας.
“Τι μπορεί να μας μάθει ο τρόπος που ζήσαμε στην Γη για τον τρόπο που θα ζήσουμε στον Άρη” είναι ένα από τα συνθήματα του συνεδρίου. Το συνέδριο διεξάχθηκε στην Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου στο κέντρο της Washington. Στόχος της βιβλιοθήκης είναι “να φέρει κοντά τα μεγαλύτερα μυαλά του κόσμου ώστε να βοηθήσουν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Δημοκρατία τον 21ο αιώνα”.
Το συνέδριο κράτησε 5 ώρες και είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα του πως η φεμινιστική θεωρία έχει κάνει απόβαση στην επιστήμη.
Το ταξίδι στο διάστημα ήταν και παραμένει ένα από τα φωτεινότερα σημεία της ανθρώπινης ιστορίας. Ο απόλυτος θρίαμβος του ανθρώπινου κουράγιου και εφευρετικότητας απέναντι στο μεγάλο άγνωστο. Αυτό δεν απασχολεί στο παραμικρό όμως το συνέδριο αυτό αστρονομίας. Η θεματική του συνεδρίου αφορά το πως μπορεί να εξελιχθεί το ταξίδι στο διάστημα εάν η φεμινιστική πολιτική απαιτήσει να αλλάξουν τα πράγματα όσον αφορά αυτό. Σύμφωνα με το συνέδριο η εικόνα του λευκού, ετεροφυλόφιλου άντρα έχει περιορίσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε για την εξερεύνηση του διαστήματος.
Με λίγα λόγια κοινωνικές ομάδες όπως (κυρίως) οι γυναίκες θα μπορούσαν να είχαν προσφέρει περισσότερα στον τομέα αυτό, αλλά δεν τους το επέτρεψε η “πατριαρχική” δομή του συστήματος. Το “επιστημονικό” αυτό συνέδριο αστρονομίας δεν ασχολείται με το ταξίδι στο διάστημα αλλά με την θεώρηση του φεμινισμού για το ταξίδι στο διάστημα. Στην αρχή του συνεδρίου ο κάθε ομιλητής έκανε έναν μικρό πρόλογο για τι θέμα θα μιλήσει. Ο πρώτος ομιλητής ήταν η Brenda Childs καθηγήτρια σπουδών της Ινδιάνικης κουλτούρας και ιστορίας του Πανεπιστημίου της Minnesota. Και φυσικά δεν ήταν καθόλου τυχαίο το ότι καλέστηκε να μιλήσει πρώτη. Όπως δεν ήταν καθόλου τυχαίο το ότι το συνέδριο ξεκίνησε με μια ομιλία για την αποικιοποίηση. Και την αποδοχή του της καταστροφής στην οποία συνέβαλε. Όπως εξάλλου δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι δεν υπήρχε κανένας λευκός άντρας προσκεκλημένος σε ολόκληρο το συνέδριο. Ο ντροπιασμός και η διάκριση απέναντι στον λευκό άντρα είναι πλέον ανοιχτά αποδεχτή στους Ακαδημαϊκούς κύκλους.
Η πρόταση του συνεδρίου είναι πως η αντρική υπεροχή πρέπει να αντικατασταθεί από φεμινιστική θεωρία.
Ο πρόλογος της Childs δεν αφορά την εξερεύνηση του διαστήματος ή την αποίκηση του Άρη. Και αυτό είναι λογικό μιας και είναι καθηγήτρια ιστορίας. Μας εξηγεί πως οι ιθαγενείς της Αμερικής είχαν ταξιδέψει σε αρκετά μέρη του κόσμου με κανό. Και η βασική της θέση είναι πως πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε για την εξερεύνηση. Και να σταματήσουμε να βλέπουμε τους ιθαγενείς ως κάτι που πρέπει να εξερευνηθεί.
Σοβαρά, το είπε αυτό.
Η Childs μας εξηγεί πως ο ρόλος που έπαιξε ο λευκός άντρας στην εξερεύνηση του διαστήματος είναι εξίσου σημαντικός με τον ρόλο που έπαιξαν όλες οι κοινωνικές ομάδες που δεν συμμετείχαν σε αυτήν.
Ο δεύτερος ομιλητής ήταν ο Brian Nord, βοηθός καθηγητή Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Chicago. Σε αντίθεση με την πρώτη ομιλίτρια, θα φανταζόσασταν πως ο συγκεκριμένος θα είχε κάτι ουσιαστικό να πει για την εξερεύνηση του διαστήματος. Εξαιτίας του επιστημονικού του κλάδου. Όμως ούτε μια λέξη του δεν κάνει κάτι τέτοιο. Η θέση του είναι πως υπάρχει τεράστια έλλειψη κοινωνικής δικαιοσύνης στον πλανήτη Γη. Και ο φόβος του πως αυτή η κοινωνική ανισότητα θα μετακομίσει στον Άρη. Μέχρι λοιπόν, μας εξηγεί ο βοηθός καθηγητή αστρονομίας, να επιτευχθεί η φεμινιστική ουτοπία στον πλανήτη Γη, δεν θα πρέπει να σχεδιάζουμε την αποίκηση στον Άρη.
Ο τρίτος ομιλητής ήταν η Chanda Prescod-Weinstein, βοηθός καθηγητή αστροφυσικής. Και η μόνη που θα μπορούσε να πει κάτι εξαιρετικά για την αποίκηση στον Άρη. Όμως ακόμα και αυτή δεν αναφέρεται σε τίποτε άλλο πέρα από περισσότερη φεμινιστική θεωρία για την εξερεύνηση του διαστήματος. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της “το ταξίδι στον Άρη δεν πρέπει να το κοιτάμε μέσα από τηλεσκόπια και επιστημονικές μεθόδους αλλά μέσα από την φεμινιστική ματιά”. Και το μεγάλο της ερώτημα είναι εάν οι κοινωνικές ανισότητες επεκταθούν στον Άρη. Μας περιγράφει πόσο προβληματική είναι η λέξη “εξερεύνηση”. Μιας και είναι συνδεδεμένη με τεράστιο ιστορικό τραύμα, και πως πρέπει να σταματήσουμε να την χρησιμοποιούμε. Αυτά μας τα λέει μια από τις λίγες γυναίκες αστροφυσικούς. Όχι κάποια “φεμινάζι”.
Η αποικιοποίηση του Άρη θα επαναλάβει το ιστορικό τραύμα της αποικιοκρατίας που προκάλεσε ο λευκός άντρας στους ιθαγενείς, εξηγεί η Prescod-Weinstein.
Χωρίς φυσικά να κάνει καμία αναφορά στο ιστορικό τραύμα που προκάλεσαν με την αποικιοκρατία τους ιθαγενείς, σε άλλους ιθαγενείς. Η Prescod-Weinstein κάνει εντελώς ξεκάθαρο πως δεν πρέπει καν να σκεφτόμαστε την αποίκηση στον Άρη εάν πρώτα δεν επιτευχθεί ποσόστωση στα επιστημονικά πεδία.
Ο τελευταίος ομιλητής, η Ashley Shew, του Πανεπιστημίου τεχνολογίας της Virginia, μίλησε για την αναπηρία. “Οι αστροναύτες στο διάστημα είναι και αυτοί ανάπηροι” μας εξηγεί. Προτείνοντας πως οι ανάπηροι έχουν πολλά να διδάξουν στους αστροναύτες. Μια ιδέα που προσωπικά βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, και που όμως δεν ανέλυσε ώστε να καταλάβω περισσότερα. Η Shew αναφέρει πως κωφοί άνθρωποι χρησιμοποιήθηκαν σε πειράματα για την ναυτία που έγιναν στα πλαίσια διαστημικών προγραμμάτων. Και πως αυτοί οι ίδιοι κωφοί δεν θεωρήθηκαν ικανοί για να γίνουν αστροναύτες. Και παρουσιάζει αυτή την απόρριψη ως μια απλά άδικη διάκριση.
Για την ακρίβεια προτείνει πως “είναι άδικο να θεωρούμε πως πρέπει να έχει κάποιος τα κατάλληλα προσόντα για ένα ταξίδι στο διάστημα”. Με λίγα λόγια μας εξηγεί πως είναι λάθος να βάζουμε σε προτεραιότητα τα κατάλληλα προσόντα για έναν αστροναύτη. Και πως άλλες κοινωνικές ομάδες έχουν να προσφέρουν άλλου είδους προσόντων. Όλοι οι ομιλητές μας εξηγούν πως πρέπει να αποκηρύξουμε όλες τις αρετές και τον τρόπο σκέψης που μας οδήγησαν στο να εξερευνήσουμε το διάστημα. Για χάρη της εξερεύνησης του διαστήματος.
Επειδή έρχονται σε σύγκρουση με το φεμινιστικό δόγμα.
Το υπόλοιπο συνέδριο αναλύει περισσότερο αυτά τα σημεία. Και καταλήγει πως οτιδήποτε μας οδήγησε στην εξερεύνηση του διαστήματος πρέπει να αναθεωρηθεί. Μιας και εμπεριέχει μέσα του λευκή αντρική καταπίεση. Και πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την αλλαγή στις θετικές επιστήμες των πανεπιστημίων.
Το πιο πρακτικό θέμα που συζήτησαν και που όντως αφορούσε το ταξίδι στο διάστημα είναι όπως το ονομάζουν, “η δυσκολία να κάνεις κακάκια στο διάστημα”. Η λέξη “κακάκια” τις εξίταρε. Και προκάλεσε πολύ γέλιο στο πάνελ. Επειδή αποδομεί και γελοιοποιεί την εικόνα του θαρραλέου λευκού άντρα αστροναύτη. Η εξαντλητική εκπαίδευση αυτών των αντρών, οι πολύχρονες σπουδές τους, η αυτοθυσία τους, η επιμονή τους, η αποκλειστική τους αφιέρωση στους στόχους της επιστήμης και της εξερεύνησης δεν αναφέρονται πουθενά.
Η λέξη “κακάκια” ταπεινώνει τον λευκό άντρα αστροναύτη και τον παρουσιάζει όχι ως ένα σύμβολο αλλά ως μια κωμική φιγούρα. Ο λευκός άντρας αστροναύτης δεν είναι καθόλου διαφορετικός από όλους τους υπόλοιπους που κάνουν “κακάκια”. Στο τέλος του συνεδρίου η καθηγήτρια ιστορίας Childs μας υπενθυμίζει πως οι ιθαγενείς συχνά λένε “εμείς είμαστε οι νόμιμοι κάτοικοι αυτής της χώρας, εσείς ήρθατε από αλλού”. Ξεχνώντας για λίγο πως αυτές ακριβώς είναι οι λέξεις που οι ίδιες οι φεμινίστριες κατακρίνουν. Όταν φυσικά τις ξεστομίζουν λευκοί άντρες.
Οι ιθαγενείς μας εξηγεί πρέπει να περιμένουν πως και πως για να πάει ο λευκός άντρας στον Άρη. Ώστε να τους αφήσει την χώρα που είναι δικαιωματικά δική τους. Πως αυτή θα είναι μια περίχαρη ημέρα. Η πρόταση της να πάνε όλοι οι λευκοί άντρες στον Άρη προκάλεσε επίσης πολλά χαχανητά από τους υπόλοιπους ομιλητές και το κοινό. Είναι πραγματικά σενάριο επιστημονικής φαντασίας το να σκεφτούμε έναν λευκό άντρα καθηγητή να κάνει αστειάκια σε ένα επιστημονικό συνέδριο για την “εξαφάνιση” των ιθαγενών και να περιγράφει την ημέρα αυτή ως “περίχαρη”.
Η ζήλια και οι κατηγορίες παίρνουν την θέση της χρήσιμης ανάλυσης.
Και αυτό το επιστημονικό συνέδριο για την εξερεύνηση στο διάστημα έχει πολλά να μας πει για το κακό που έχει επιφέρει το φεμινιστικό δόγμα μέσα από τα Πανεπιστήμια. Και φυσικά την ολική μας ανοχή όσο αυτό επαναπροσδιορίζει όλες τις αρετές που οδήγησαν τον άνθρωπο να περπατήσει στο φεγγάρι. Φροντίζοντας να ντροπιάσει και να υποβιβάσει με περίσσιο μισανδρικό δόγμα, τον λευκό άντρα.
