Το προνόμιο είναι ο τρίτος όρος που κατά κόρον χρησιμοποιεί ο φεμινισμός. Βασίζεται επάνω ακρογωνιαίο λίθο του φεμινιστικού δόγματος το φύλο ως κοινωνική κατασκευή, χωρίς την βάση του οποίου όλο το δόγμα του θα κατέρρεε.
Το προνόμιο όπως και όλοι οι υπόλοιποι όροι που θα εξετάσουμε έχουν κάτι πολύ κοινό. Μετακινούν την συζήτηση έξω από την σφαίρα της λογικής και μεταφράζουν την πραγματικότητα μέσα από το “βίωμα”, ένας όρος για τον οποίο θα μιλήσουμε την επόμενη φορά. Πολλοί από εσάς θα θεωρείτε πως το προνόμιο ως όρος υπήρχε από πάντα στις τάξεις του φεμινισμού μιας και χρησιμοποιείται συχνά για να επικυρώσει τα επιχειρήματα του ή να ακυρώσει αυτά των αντρών. Η λέξη προνόμιο δεν είχε όμως μέχρι και πολύ πρόσφατα κάποια αρνητική χροιά. Μέχρι που οι φεμινίστριες αποφάσισαν ότι υπάρχει κάτι ανήθικο και ντροπιαστικό στο ατύχημα της γέννας. Την πιθανότητα δηλαδή να γεννηθεί κάποιος άντρας.
Αν και ο όρος λευκό προνόμιο ακούγονταν σε διάφορα φεμινιστικά μανιφέστα, ξεκίνησε να χρησιμοποιείται συχνά από φεμινίστριες μετά από ένα άρθρο που γράφτηκε το 1988 από την Peggy Mcintosh. Η Mcintosh, καθηγήτρια “σπουδών φύλου”, έγραψε στην ουσία την βίβλο του φεμινισμού που είχε τίτλο “Λευκό αντρικό προνόμιο”. Στο άρθρο αυτό η Mcintosh θεώρησε πως ο ρατσισμός δεν είναι συγκεκριμένες πράξεις που οδηγούν σε διάκριση αλλά ένα ολόκληρο σύστημα το οποίο προωθεί τους λευκούς και που καθιστά όσους δεν είναι λευκούς σε μειονεκτική θέση κοινωνικά. Ο τρόπος με τον οποίο επιτυγχάνεται αυτό είναι στην ουσία αόρατος.
Και έτσι είναι δύσκολο να το διακρίνουμε ή να το αλλάξουμε.
Έτσι λοιπόν η Mcintosh, έφτιαξε στο άρθρο της μια λίστα από προνόμια που χαίρονταν η ίδια ως λευκή. Μια πρακτική που μέχρι ακόμα και σήμερα διακρίνουμε συνεχώς από τον φεμινισμό. Έφτιαξε λοιπόν μια σειρά από προνόμια τα οποία είναι απλά τεράστιες γενικεύσεις. Και που δεν βασίζονται σε διακρίσεις που έχουν ρατσιστικούς παράγοντες αλλά απλά ποσοτικούς.
Για παράδειγμα ένα από αυτά λέει. “Μπορώ να πάω σε ένα βιβλιοπωλείο και να βρω τα συγγράμματα της φυλής μου να πωλούνται, σε ένα σούπερ μάρκετ. Να βρω τα φαγητά που ταιριάζουν με την παραδόσεις της κουλτούρας μου. Και ένα κουρείο που μπορεί να κουρέψει τα μαλλιά μου”. Αυτό για παράδειγμα μπορεί να είναι πραγματικό σε μια πόλη ή περιοχές που οι λευκοί είναι συντριπτικά περισσότεροι. Όμως δεν έχει να κάνει με ρατσιστικούς παράγοντες. Και σίγουρα δεν είναι πραγματικό για περιοχές ή πόλεις όπου διαφορετικές φυλές αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Για παράδειγμα το κέντρο της Αθήνας είναι γεμάτο από εστιατόρια, μπαχαράδικα, σούπερ μάρκετ και μαγαζιά που πουλάνε αποκλειστικά φαγητά, ρούχα ή προϊόντα μιας συγκεκριμένης κουλτούρας πχ της ινδικής. Αυτό δεν είναι ούτε προνόμιο ούτε ρατσισμός.
Είναι απλά νούμερα και θέμα προσφοράς και ζήτησης.
Η λίστα επεκτείνεται σε περαιτέρω ανοησίες και ανακρίβειες. Για παράδειγμα η Mcintosh μας λέει “κανείς δεν μου ζητάει να εκπροσωπούν αυτά που λέω ολόκληρη την φυλή μου”. Την ίδια στιγμή που γράφει ένα άρθρο που υποθετικά περιγράφει το πως συμπεριφέρεται ολόκληρη η λευκή φυλή. Υπήρχε όμως απώτερο κίνητρο της Mcintosh πέρα από το να μας υποδείξει την ηθική της υπεροχή επειδή έβλεπε αυτό που οι περισσότεροι λευκοί δεν μπορούσαν να δουν, με την λίστα που σύνταξε. Πρότεινε πως η “δουλειά” που έκανε για να καταλάβει το προνόμιο της σαν μεσοαστή λευκή γυναίκα, είναι μια “δουλειά” που και οι άντρες πρέπει να κάνουν για να κατανοήσουν πως η κοινωνία προωθεί αυτούς με παρόμοιες λίστες τεράστιων γενικεύσεων. Και οι φεμινίστριες σύντομα άρχισαν να γράφουν τέτοιες λίστες. Και έτσι εργαλειοποιήθηκε το “αντρικό προνόμιο” από τον φεμινισμό και πλέον θεωρείται αυτονόητο για όλους μας στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.
Όλα τα δόγματα ξεκινούν με λίστες πραγμάτων που πρέπει ή δεν πρέπει να κάνουμε.
Σύντομα τέτοιες λίστες άρχισαν να πλημμυρίζουν πανεπιστήμια και μετά το ίντερνετ από ενοχικούς άντρες ή φεμινίστριες. Απίστευτες, φαντασιακές και άκυρες γενικεύσεις άρχισαν να καθιερώνονται ως πραγματικότητα. Το “τσέκαρε το προνόμιο σου” ξεκίνησε ως φράση από αυτές ακριβώς τις λίστες. “Οι πιθανότητες να προσληφθώ σε μια δουλειά είναι υπέρ μου όταν συναγωνίζομαι με γυναίκες. Όσο πιο σημαντική η θέση τόσο περισσότερο υπέρ μου οι πιθανότητες”. “Σαν παιδί μου έδιναν περισσότερες φορές τον λόγο όταν σήκωνα το χέρι από ότι σε ένα κορίτσι”. “Έχω το προνόμιο να μην αντιλαμβάνομαι το προνόμιο μου”. Ακόμα και εάν αυτές οι ανόητες υποθέσεις είχαν κάποιο ψήγμα αλήθειας, που δεν έχουν, η ιδέα του ότι πλέον σοβαροί άντρες, σε επιστημονικούς χώρους και χώρους μάθησης πρέπει να δηλώνουν δημόσια ότι είναι προνομιούχοι είναι εξαιρετικά υποτιμητικό, και μια ξεκάθαρη ντροπιαστική στρατηγική.
Όσο τα χρόνια περνούσαν η ιδέα του αντρικού προνομίου άπλωσε τα πλοκάμια της και σε άλλους τομείς της κοινωνικής πραγματικότητας. Σεξουαλική ταυτότητα, πάχος, ύψος, αναπηρία κτλ. Και η αποδοχή του προνομίου έγινε ένας βασικός όρκος ηθικής ανωτερότητας. Εάν δεν ορκιστείς πίστη στο φεμινιστικό δόγμα με την παραδοχή ότι έχεις προνόμιο είσαι ανήθικος. Σε όλους τους χώρους. Δεξιούς, αριστερούς, φιλελεύθερους και αναρχικούς. Ο όρκος πίστης πρέπει να συνοδεύεται από την αποδοχή του ότι εξαιτίας του ατυχήματος της γέννησης κάποιος έζησε μια ευκολότερη ζωή λόγο του φύλου του.
Το αντρικό προνόμιο δεν διαχωρίζει αυτά που κατάφερες να κερδίσεις στην ζωή σου από αυτά που σου προσφέρθηκαν.
Εάν δεν μπορείς να κατατάξεις τον εαυτό σου σε μια κατηγορία θυμάτων τότε δεν μπορείς να ισχυρισθείς ότι κέρδισες κάτι με την αξία σου. Αυτό το κομμάτι της απαξίωσης του ατόμου και των κατορθωμάτων του στην ζωή γίνεται εντελώς σαφές στο κείμενο της Mcintosh. Η οποία μιλά για το λευκό του δέρματος και το αντρικό φύλο ως απόδειξη στόχων “που δεν έχουν κερδηθεί”. Προσέξτε την γλώσσα που χρησιμοποιούν. Τα πάντα έχουν “δωθεί” στους άντρες. Τίποτα δεν έχει κερδηθεί με σκληρή δουλειά, ταλέντο ή θυσίες. Όταν στην πραγματικότητα ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Χρησιμοποιώντας τον μύθο του αντρικού προνομίου οι φεμινίστριες απαιτούν να συμπεριληφθούν αναξιοκρατικά σε όλες τις σφαίρες, σπουδές, τέχνη και εργασία απλά επειδή είναι γυναίκες.
Άρθρα που εκφράζουν ανησυχίες γράφονται συνεχώς για το “χάσμα” που υπάρχει όσον αφορά το φύλο σε διάφορους τομείς. Ολόκληρες έρευνες διεξάγονται για να κλείσει αυτό το χάσμα και δίδονται προνομιακές θέσεις στις γυναίκες, απλά επειδή είναι γυναίκες.
Αυτή για παράδειγμα είναι μια χαρακτηριστική πρακτική χρήση του προνομίου στον χώρο της τέχνης. Σου λέει πως οι γκαλερί τέχνης εκθέτουν λιγότερα έργα γυναικών από ότι αντρών. Και συμπεραίνει αυθαίρετα πως αυτό είναι ξεκάθαρα θέμα προνομίου και όχι ποιότητας της δουλειάς τους ας πούμε. Και στο τέλος σου εξηγεί πως ενώ προωθούν μεθοδικά την δουλειά των γυναικών καλλιτεχνών σε πλειστηριασμούς, κανένας δεν την αγοράζει. Και πως αυτό είναι ξεκάθαρα θέμα προνομίου πάλι και φυσικά καμία αναφορά δεν γίνεται ξανά στην ποιότητα της δουλειάς τους. Με λίγα λόγια χρησιμοποιώντας τον μύθο του προνομίου η δουλειά των γυναικών καλλιτεχνών προωθείται στους πλειστηριασμούς απλά επειδή είναι γυναίκες.Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει σε επιχειρήσεις, πανεπιστήμια, τον χώρο της επιστήμης και οπουδήποτε κρίνεται ότι οι γυναίκες αντιπροσωπεύονται ελλιπώς εκτός από την οικοδομή.
Η οικοδομή είναι όντως αντρικό προνόμιο.
Εκτός από την ολική απαξίωση για την αξία και το ταλέντο του άντρα, ο όρος προνόμιο συνάδει απόλυτα με την άποψη πως η έλλειψη αυτού σε κάνει θύμα. Και πως το να είσαι θύμα σημαίνει ότι είσαι ηθικά ανώτερος από όσους δεν είναι. Η έλλειψη του προνομίου φέρνει μαγικά ιδιαίτερες μεταφράσεις του κόσμου και φυσικά μια απολύτως κατανοητή οργή. Τα “θύματα” έχουν το δικαίωμα, την υποχρέωση θα έλεγα καλύτερα, να εκφράσουν την οργή τους με οποιοδήποτε τρόπο.
Οι φεμινίστριες μπορούν να σε βρίσουν, να σε χτυπήσουν, να σε απειλήσουν, να σε συκοφαντήσουν και να σε λιντσάρουν δημόσια απλά επειδή αυτές είναι θύματα και εσύ τυγχάνει να είσαι άντρας με προνόμιο. Η δημόσια σφαίρα μεταμορφώνεται λοιπόν σε Ολυμπιακούς “προνομίου”. Στους οποίους όποια καταφέρει να αποδείξει ότι έχει το λιγότερο προνόμιο, τότε αυτόματα έχει και το δικαίωμα να απαξιώσει, ειρωνευτεί, απειλήσει, ακόμα και χειροδικήσει απέναντι σε αυτόν με το μεγαλύτερο προνόμιο. Την ίδια στιγμή που με αυτές τους τις πράξεις επιδεικνύουν την προσωπική τους ηθική ανωτερότητα.
Τέλος η θεώρηση του ότι το προνόμιο είναι “αόρατο” και οι άντρες “δεν το αντιλαμβάνονται” είναι η τέλεια δικαιολογία απέναντι σε οποιοδήποτε λογικό επιχείρημα. Εάν αρνηθείς ότι έχεις προνόμιο, αυτό απλά αποδεικνύει ότι έχεις προνόμιο. Επειδή το προνόμιο είναι “αόρατο”. Ανεξάρτητα του πόσα κείμενα, άρθρα, επιστημονικές μελέτες και τεράστια ονόματα στον χώρο της επιστήμης, της τέχνης, της ενδοοικογενειακής βίας και της φιλοσοφίας μιλάνε για το μαρτύριο του άντρα, οι φεμινίστριες θα μας εξηγούν πως το αόρατο θεωρητικό και εντελώς βασισμένο σε ανόητες γενικεύσεις “προνόμιο”, είναι ο λόγος που χρειαζόμαστε να δημιουργούμε όλο και περισσότερες πολιτικές που να βοηθούν τις γυναίκες απλά επειδή είναι γυναίκες.
“το προνομιο” δεν μπορεί να αποδομηθεί με την λογική.
Είναι όρος ειδικά σχεδιασμένος ώστε να προστατεύεται από την λογική. Όπως εξάλλου έχω στο παρελθόν πολλές φορές αναφέρει και οποιοδήποτε άλλο βασικό συστατικό σε ένα θρησκευτικό δόγμα. Δεν μπορείς για παράδειγμα να αποδομήσεις την έννοια του Θεού με την λογική. Επειδή ο πιστός θα σου επαναλαμβάνει πως υπάρχει αλλά απλά δεν τον βλέπεις επειδή δεν πιστεύεις. Και σε αυτή την ρητορική βασίζεται αποκλειστικά ο φεμινισμός. Σε θεωρήσεις που δεν έχουν κανένα επιστημονικό ή λογικό υπόβαθρο. Αλλά βασίζονται σε μυωπικές μεταφράσεις για τον κόσμο και τις κοινωνίες. Ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να αντισταθούμε σε αυτή την δογματική ρητορική θα γίνεται όλο και πιο φανερός όσο συνεχίζουμε να αναλύουμε την βασική ορολογία του φεμινισμού.
O Tre Melvin, ένας αφροαμερικανός youtuber που καθαρίζει πάνω από 100.000 δολάρια τον χρόνο μόνο από το κανάλι του στο youtube, μας εξηγούσε σε ένα βίντεο του λίγα χρόνια πριν πως “ένας λευκός, φτωχός, άστεγος άντρας έχει περισσότερο προνόμιο από ότι θα έχει ποτέ αυτός”.
Το ότι καλούμαστε να αμφισβητήσουμε και να επιχειρηματολογήσουμε επάνω σε μια τέτοια οπτική για τον κόσμο γνωρίζοντας από πριν πως είναι αδιαπέραστη από την λογική, αρκεί για να μας δώσει να καταλάβουμε την ζημιά που ο φεμινισμός έχει προκαλέσει όχι μόνο στις κοινωνίες μας αλλά και στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε πλέον την πραγματικότητα.
