Οι συστηματικές διακρίσεις εναντίων των αντρών στην εκπαίδευση
Ας δούμε τι γίνεται στην υποτιθέμενη ανισότητα και τις διακρίσεις στον χώρο της εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου για τους διδάκτορες που αποφοίτησαν από τα Ελληνικά ΑΕΙ το 2019, το 52,3% είναι γυναίκες. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία στην κατανομή των δυο φύλων ανά επιστημονικό πεδίο, στα πεδία των Κοινωνικών Επιστημών, των Ανθρωπιστικών επιστημών καθώς και της Ιατρικής και των επιστημών Υγείας καταγράφεται υπεροχή των γυναικών. 59.6%, 56,5% και 56.2% αντίστοιχα. Οι άντρες υπερτερούν στα πεδία των Επιστημών μηχανικού και Τεχνολογίας, των Γεωργικών επιστημών και στις φυσικές επιστήμες. Με 61.1%, 52.8% και 50.7% αντίστοιχα. Τέλος υπάρχουν αριθμοί που δείχνουν ποια είναι η κύρια πηγή χρηματοδότησης των σπουδών τους, αλλά δεν τις αναλύει ανά φύλο. Γιατί άραγε;
Βλέπουμε πως στα πεδία που υστερούν οι γυναίκες είναι η τεχνολογία και η μηχανική. Αυτοί οι δυο επιστημονικοί κλάδοι λοιπόν παρουσιάζονται ως κλάδοι στους οποίους η γυναίκα “αποθαρρύνεται” από την “πατριαρχία” στο να διαπρέψει. Με αποτέλεσμα να υπάρχουν κυριολεκτικά δεκάδες προγράμματα κρατικά και ιδιωτικά που δημιουργούνται για να “ενθαρρύνουν” τις γυναίκες να σπουδάσουν στους κλάδους που υστερούν.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα για το 2021.
Δωρεάν online σεμινάρια από την Microsoft για γυναίκες για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα είναι δωρεάν για τις γυναίκες. Επειδή όπως μας εξηγεί “λαμβάνει υπόψη τα χαμηλά ποσοστά καταρτισμένων σε τεχνολογίες πληροφορικής στη χώρα” και “τη μικρή συμμετοχή γυναικών στον τομέα ΤΠΕ”
Δωρεάν προγράμματα ψηφιακών δεξιοτήτων προσφέρει επίσης η Microsoft “έχοντας στο επίκεντρο τις γυναίκες και τις μειονότητες που υποεκρποσωπούνται στον κλάδο της τεχνολογίας”.
Δωρεάν σεμινάρια τεχνολογίας σε 130 άνεργες γυναίκες προσφέρει η Social Hackers σε συνεργασία με την google.
Με την υποστήριξη της google θα εκπαιδευτούν δωρεάν και 670 ακόμα γυναίκες στον τομέα των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής για να “ενισχύσουν τις ευκαιρίες για την επίτευξη μιας επαγγελματικής σταδιοδρομίας στον χώρο της τεχνολογίας”.
Η Socialinnov, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που “υποστηρίζει την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων για όλους” δημιούργησε πρόγραμμα δωρεάν σπουδών που απευθύνεται αποκλειστικά σε γυναίκες. Τα σεμινάρια μας εξηγούν έχουν “ως στόχο την ενθάρρυνση ενασχόλησης των γυναικών με τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας”.
Όλα αυτά επειδή υπάρχει “ψηφιακή ανισότητα”. Επειδή όπως είδαμε δηλαδή οι γυναίκες υστερούν στο πεδίο της τεχνολογίας.
Για την “ψηφιακή ανισότητα” μάθαμε και από “μελέτη” του Ινστιτούτου “Νίκος Πουλαντζάς”. Όπου μας γίνεται εντελώς ξεκάθαρο πως πρέπει “να διευθετηθεί με πολυεπίπεδες και ολιστικές πολιτικές”.
Σε ένα άρθρο που αφορά την Δράση για την ενδυνάμωση των γυναικών στην Ελλάδα και την ΕΕ μαθαίνουμε πως στην Φινλανδία υπάρχουν δωρεάν προγράμματα που απασχολούν 5000 αποκλειστικά γυναίκες που “έχουν όρεξη και περιέργεια να μάθουν προγραμματισμό και άλλα θέματα γύρω από την τεχνολογία, το χάκερινγκ, την τεχνητή νοημοσύνη, την δημιουργία ιστοσελίδας κ.α”. “Λέμε ότι λείπουν οι γυναίκες από την υψηλή τεχνολογία και χρειάζεται να αυξηθεί ο αριθμός τους. Εμείς το κάναμε πράξη”, προσθέτει η Μίλια Κέπσι, συντονίστρια του προγράμματος. Στο ίδιο άρθρο διαβάζουμε πως δημιουργούνται πολιτικές για την ΕΕ που αφορούν παρόμοια προγράμματα για τις γυναίκες.
Η Στέλλα Κασδάλη μας ενημερώνει με πρόσφατο άρθρο της ανάμεσα σε άλλα πως οι γυναίκες “δεν ενθαρρύνονται να διερευνήσουν πεδία που έχουν να κάνουν με την τεχνολογία και γενικά επαγγέλματα τα οποία έχουν μεγαλύτερες προοπτικές και μεγαλύτερες απαιτήσεις”.
Ας δούμε όμως μερικές ακόμα χορηγίες και υποτροφίες που απευθύνονται πάλι αποκλειστικά σε γυναίκες για τους κλάδους της τεχνολογίας.
Η American Association of University Women προσφέρει 7 διαφορετικούς τύπους υποτροφιών και χορηγιών σε γυναίκες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται χορηγίες για γυναίκες υποτρόφους που είναι πολίτες ή κατοικούν μόνιμα στις Η.Π.Α. Χορηγίες για γυναίκες του εξωτερικού που θέλουν να σπουδάσουν στις Η.Π.Α. Καθώς και χορηγίες επιλεγμένων επαγγελμάτων για γυναίκες που στοχεύουν σε κάποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα στους τομείς της αρχιτεκτονικής, της επιστήμης των υπολογιστών, της μηχανικής και των μαθηματικών.
Το Schlumberger Foundation, ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που προσφέρει βοήθεια σε γυναίκες που βρίσκονται στους τομείς εκπαίδευσης της τεχνολογίας και επιστήμης. Με το πρόγραμμα Faculty for the Future προσφέρει χορηγίες σε γυναίκες από αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες για διδακτορικές σπουδές στους τομείς επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) σε πανεπιστήμια παγκοσμίως.
Ο PEO International προσφέρει έξι προγράμματα αφιερωμένα στο να βοηθήσουν τις γυναίκες να επεκτείνουν τις σπουδές τους. Σε αυτά περιλαμβάνονται προγράμματα για υποτροφίες σε γυναίκες εκτός Καναδά και Η.Π.Α. Για σπουδές σε αυτές τις δύο χώρες. Χορηγίες έως $3000 σε γυναίκες από τον Καναδά και τις Η.Π.Α. που διέκοψαν τις σπουδές τους και θέλουν να επανέλθουν. Καθώς και υποτροφίες και χορηγίες σε γυναίκες που αιτούνται την εισαγωγή τους σε προπτυχιακά και διδακτορικά ακαδημαϊκά προγράμματα.
Το Women Techmakers Scholars Program προσφέρει υποτροφίες ύψους $10000 σε γυναίκες από όλο τον κόσμο που σπουδάζουν σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο στο πεδίο της επιστήμης υπολογιστών και τεχνολογίας. Η αξιολόγηση των υποψηφίων γίνεται με βάση το ακαδημαϊκό και ηγετικό τους υπόβαθρο. Εκτός της χρηματικής ενίσχυσης, επιτυχημένες υποψήφιοι είναι συχνά προσκεκλημένοι της GOOGLE για Workshops, ομιλίες και κοινωνική δικτύωση.
Επίσης υπάρχουν επιπλέον επιδοτήσεις για τις γυναίκες σπουδαστές με οικονομικές δυσκολίες.
Όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα της 1000 Dreams Scholarship Fund. Το πρόγραμμα αυτό παρέχει άπαξ χρηματική βοήθεια έως $1000 σε γυναίκες με οικονομικές δυσκολίες, που παρακολουθούν κάποιο σχολικό ή πανεπιστημιακό πρόγραμμα.
Για την πρόσληψη απόφοιτων γυναικών η Pfizer συνεργάστηκε με το Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας, το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών και με το Τμήμα Πληροφορικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με στόχο την αύξηση της απασχόλησης των γυναικών στον τομέα της τεχνολογίας.
Προσωπικά δεν διακρίνω καμία καταπίεση σε όλα αυτά. Βλέπω μόνο διακρίσεις.
Αντιθέτως βλέπουμε πως τεράστιοι παγκόσμιοι οργανισμοί, κρατικοί φορείς, φορείς της ΕΕ ιδιωτικοί και κρατικοί κολοσσοί, δίνουν τεράστια χρηματικά ποσά για να ενισχύσουν τις γυναίκες. Που έχουν χαμηλά ποσοστά στους κλάδους της τεχνολογίας. Και αυτό επειδή υποθετικά καταπιέζονται και δεν τους δίνονται ίσες ευκαιρίες για να ασχοληθούν με τους κλάδους αυτούς. Την στιγμή που στην χώρα μας οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο ποσοστό διδακτόρων από τους άντρες. Σε μια κοινωνία που υποθετικά τις καταπιέζει, οι γυναίκες στην Ελλάδα έχουν επιλογές και προνόμια στον εκπαιδευτικό χώρο που οι άντρες δεν τα ονειρεύονται καν. Ξεκάθαρες διακρίσεις λόγο του φύλου τους. Οι ίδιοι άντρες πρέπει που πρέπει επίσης να διακόψουν τις σπουδές τους σε πολλές περιπτώσεις. Για να εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Κάτι που οι γυναίκες δεν υποχρεούνται να κάνουν. Με αποτέλεσμα να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά στο θέμα προϋπηρεσίας από τους άντρες.
Τέλος είδαμε πως οι αντίστοιχα οι άντρες υστερούν κι αυτοί σε κάποια πεδία. Στα πεδία των Κοινωνικών Επιστημών, των Ανθρωπιστικών επιστημών καθώς και της Ιατρικής και των επιστημών Υγείας. Που είναι όλα αυτά τα δωρεάν προγράμματα που απευθύνονται αποκλειστικά στους άντρες; Ώστε να βοηθηθούν και αυτοί για να καλύψουν το χάσμα φύλου σε αυτούς τους κλάδους; Δεν υπάρχει ούτε ένα.
Ούτε ένα.
Με την ίδια ακριβώς λογική γίνονται διακρίσεις όπως έχουμε δει και στις προσλήψεις σε πανεπιστήμια. Με αποτέλεσμα οι διακρίσεις αυτές που βασίζονται ξεκάθαρα στο φύλο και είναι αντισυνταγματικές να κανονικοποιούνται ως πρακτικές. Ο φεμινισμός δεν αποζητά ισότητα. Αποζητά προνόμια και δωρεάν παροχές σε γυναίκες. Την ίδια στιγμή που οι άντρες πλέον έρχονται δεύτεροι και επωμίζονται το βάρος των σπουδών τους. Χωρίς κανένας να υπολογίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τις δύσκολες αυτές εποχές.
